Wat is een lekkende darm?
Er is sprake van een lekkende darm, wanneer er een verhoogde doorlaatbaarheid is van de darmwand. Dit betekent dat de darmwand makkelijker te doordringen is door lichaamsvreemde stoffen. De wand van de darm bestaat uit epitheelcellen. Deze cellen werken als een soort filter. Ze zorgen ervoor dat voedingsstoffen worden doorgelaten en afvalstoffen, bacteriën, schimmels, parasieten en giftige stoffen worden tegengehouden.
Tight junctions zorgen onder andere voor deze doorlaatbaarheid. Het zijn verbindingen van eiwitten die de epitheelcellen van de darmwand met elkaar verbinden. Normaal gesproken zijn deze tight junctions gesloten, waardoor schadelijke stoffen niet tussen de epitheelcellen door het lichaam kunnen binnendringen. In bepaalde situaties kunnen de tight junctions open gaan staan, waardoor de darmwand meer doorlaatbaar wordt. Hierdoor komen naast voedingsstoffen, ook giftige stoffen en ziekteverwekkers in de bloedbaan, wat kan leiden tot activatie van het immuunsysteem.
Hiervan is veelal sprake bij een lekkende darm en is om bovengenoemde reden geassocieerd met ontstekingsziekten als de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, coeliakie en bepaalde allergieën. Daarbij kan een verminderde darmbarrière ervoor zorgen bepaalde bacteriën het lichaam binnendringen, in de bloedbaan terecht komen en laaggradige (chronische) ontstekingsreacties teweegbrengen.
Wat zijn laaggradige ontstekingen?
In bovengenoemde alinea is naar voren gekomen dat een lekkende darm veelal de risicofactor is voor het ontstaan van een laaggradige ontsteking. Een laaggradige ontsteking (vaak chronisch van aard) is een ontsteking van lage intensiteit, waarbij de klassieke symptomen van een ontsteking (zwelling, roodheid, warmte en pijn) ontbreken.Een laaggradige ontsteking kenmerkt zich door een lage intensiteit verspreid in het lichaam. Het immuunsysteem raakt hierbij (chronisch) geactiveerd. Laaggradige ontstekingen komen voor bij het metabool syndroom, obesitas, hart- en vaataandoeningen, depressie, osteoporose etc. Door middel van bloedtesten kan de diagnose gesteld worden.
Wat zijn de oorzaken van een lekkende darm?
Er zijn meerde factoren van invloed op het ontwikkelen van een lekkende darm. Dit kunnen genetische factoren zijn, maar ook bepaalde medicijnen (ibuprofen, aspirine, paracetamol, antibiotica), stress, virale-, bacteriële-, of parasitaire infecties, extreme inspanning, ontstekingen, voedselallergieën en voeding. Deze verschillende factoren kunnen ertoe leiden dat de barrièrefunctie van de darm vermindert. De verminderde barrièrefunctie leidt tot grote openingen tussen de cellen van de darmwand. Door deze openingen kunnen lichaamsvreemde stoffen het lichaam binnendringen en de bloedcirculatie bereiken. Dit zorgt voor belasting van het immuunsysteem en kan leiden tot ontsteking.
Wat is probiotica?
De letterlijke definitie van probiotica is: "probiotica zijn mono- of mengculturen van lichaamseigen micro-organismen ter ondersteuning van de microflora van de gastheer". Dit wil zeggen dat, indien probiotica in voldoende hoeveelheden toegediend worden aan de mens, ze een gezondheidsbevorderend effect kunnen hebben.
Studies tonen aan dat probiotica de darmbarrière op verschillende manieren kunnen beïnvloeden door het (indirect) remmen van de groei van ziekteverwekkende micro-organismen in de darm. Dit doen ze door het produceren van antibacteriële stoffen. Daarbij kunnen probiotica de slijmlaag van de darmwand beïnvloeden, doordat ze de uitscheiding van slijm door darmcellen kunnen vergroten. Hierdoor kunnen ziekteverwekkers zich niet aan de epitheelcellen van de darmwand hechten, waardoor schade aan de darmwand wordt voorkomen. De darmwand is bedekt met een laag slijm, wat voor bescherming zorgt voor de epitheelcellen tegen schadelijke stoffen van buitenaf. Verder stimuleren probiotica de afscheiding van eiwitten die betrokken zijn bij de afweer door de darmcellen. Hierdoor kunnen ziekteverwekkers worden bestreden, wat zorgt voor de instandhouding de darmbarrière.
Er zijn meerdere studies die bevestigen dat probiotica de verhoogde doorlaatbaarheid, door ziekteverwekkers, kunnen verminderen door veranderingen in uiting van tight junctions te voorkomen.Onderzoek heeft aangetoond dat lactobacillen en bifidobacteriën positieve bijdragen leveren ter optimalisatie van de darmflora, waardoor ze veelbelovend zijn voor een probiotische therapie. Een kanttekening is dat er op individueel niveau gekeken moet worden, gezien dat de soort en dosering per individu kan verschillen. Daarnaast is het advies om meerdere soorten en stammen probiotica (multi-strain + multi species, minimaal 4 x 109 kolonievormende eenheden) te gebruiken ter bevordering van een gezonde darmflora, ondersteuning darmwand en immuunsysteem en spijsvertering.
Conclusie
Al met al kan geconcludeerd worden dat probiotica kan helpen bij een lekkende darm door het verhogen van de slijmproductie, het remmen van ziekteverwekkers en door het effect op de darmepitheelcellen en de tight junctions. Echter, is verder uitgebreid onderzoek omtrent de darmbarrièrefunctie noodzakelijk. De belangrijkste oorzaken voor het ontstaan van een verhoogde doorlaatbaarheid van de darm zijn genetische factoren, maar ook bepaalde medicijnen (ibuprofen, aspirine, paracetamol, antibiotica), stress, virale-, bacteriële-, of parasitaire infecties, extreme inspanning, ontstekingen, voedselallergieën en voeding. Probiotica speelt een belangrijke rol in de darm en kan een rol spelen in de behandeling van een lekkende darm.
Nieuwsgierig naar probiotica? Stap eens binnen bij een gezondheid- en/of natuurwinkel of drogist. Vermoed je dat er bij jou meer aan de hand is of twijfel je? Wij adviseren dan om een bezoek te brengen aan een arts of andere deskundige.
Bronnen:
- Koning, C. J. M., & Tromp, Y. 2014. Probiotica tegen lekkende darm. Voedingswaarde, 2014(2).
- Ko, S. J., Kim, J., Han, G., Kim, S. K., Kim, H. G., Yeo, I., ... & Park, J. W. (2014). Laminaria japonica combined with probiotics improves intestinal microbiota: a randomized clinical trial. Journal of medicinal food, 17(1), 76-82.
- Musarella, P. (2013). Laaggradige ontstekingen. Belangrijke oorzaak van veel chronische aandoeningen. Voedingswaarde, 2013(6).
- Sousa Moraes, L. F. de, Grzeskowiak, L. M., Sales Teixeira, T. F. de, & Peluzio, M. D. C. G. (2014). Intestinal microbiota and probiotics in celiac disease. Clinical microbiology reviews, 27(3), 482-489.